intellectual communities

Παρότι μεγάλο μέρος των κοινοτήτων που παρουσιάζουμε στην ενότητα Intellectual Communities ανήκουν στο χώρο της τέχνης, πολλές από αυτές αφορούν γενικότερα θέματα διανόησης, π.χ. κοινότητες φιλοσοφικών συζητήσεων, επιστημονικών θεμάτων ή ίσως κοινωνικά δίκτυα βιβλιόφιλων κλπ. Σκοπός μας είναι να παρουσιάσουμε -και να παρουσιάσετε- δικτυακούς τόπους που καλλιεργούν την κριτική σκέψη μέσα από ένα δημόσιο διάλογο που επανερμηνεύει και διευρύνει τα όρια της γνώσης, της κατανόησης, της λογικής, της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μεταφυσικής και των πολλαπλών εφαρμογών και πρακτικών τους. 

• Hacker News

  Το Hacker News δεν είναι το τυπικό community που θα περίμενε κανείς να βρει σε αυτά που παρουσιάζουμε εδώ. Κι αυτό, γιατί εκ πρώτης όψεως είναι μια κοινότητα κομπιουτεράδων. Ιδρύθηκε το 2007 από τον Paul Graham ως υποστηρικτικό του επενδυτικού fund που διατηρεί και το οποίο χρηματοδοτεί διαδικτυακές επιχειρήσεις που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, τα γνωστά και ως startups. Το site αρχικά είχε ως σκοπό το σχολιασμό διαφόρων θεμάτων τεχνολογικού ενδιαφέροντος που άπτονται της επιστήμης των υπολογιστών. Με τα χρόνια εξελίχθηκε σε μια παγκόσμια κοινότητα που αναλύει μια πληθώρα θεμάτων από τεχνολογία μέχρι επιστήμη και κοινωνικά θέματα.

  Η λειτουργία του site είναι αρκετά απλή κι αυτό είναι που το κάνει τόσο εύχρηστο. Οι χρήστες μπορούν να φτιάξουν ένα απλό προφίλ και μετά να καταχωρούν παραπομπές σε άρθρα που βρίσκονται διάσπαρτα στο web. Στη συνέχεια η κοινότητα σχολιάζει τα άρθρα στο hacker news και τα μέλη ψηφίζουν τις απόψεις που θεωρούν πιο ενδιαφέρουσες. Κάθε μέλος έχει ένα δημόσιο προφίλ στο οποίο φαίνεται το πλήθος των δημοσιεύσεων που έχει κάνει και μια μέση βαθμολογία που δείχνει πόσο ενδιαφέρουσες είναι οι απόψεις του για τα υπόλοιπα μέλη.

  URL: http://news.ycombinator.com/

• LessWrong

  Ο Eliezer Yudkowsky είναι ένας αμερικανός συγγραφέας που ασχολείται με θέματα όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το singularity. Το 2009 δημιούργησε το LessWrong ως ένα site που θα προωθούσε ιδέες που ασχολούνται με τον ορθολογισμό. Το site έχει τη μορφή blog όπου εμφανίζονται άρθρα με χρονολογική σειρά στα οποία παρουσιάζεται ένα θέμα και τα μέλη της κοινότητας συμβάλλουν μέσω σχολίων. Εκτός από το site το project περιλαμβάνει και δια ζώσης συναντήσεις των μελών σε διάφορες χώρες του κόσμου, όπως κι ένα ιδιότυπο forum όπου τα μέλη συζητούν και ψηφίζουν θέματα που θεωρούν ενδιαφέροντα.

  Ο καλύτερος τρόπος για να εξερευνήσετε τα περιεχόμενα του site είναι από την ενότητα “Sequences”, η οποία παρουσιάζει σε συγκεντρωτική μορφή μια σειρά από δημοσιεύσεις ταξινομημένες ανά αντικείμενο-σκεφτείτε το ως έναν πίνακα περιεχομένων. Για κάθε αντικείμενο της ενότητας υπάρχουν δεκάδες άρθρα, με το καθένα να έχει εκατοντάδες σχόλια. Σε θέματα όπως η κβαντική φυσική, ένα από τα αγαπημένα όσων ενδιαφέρονται για την επιστήμη, τα άρθρα είναι ταξινομημένα ανά γνωστικό επίπεδο καθώς ορισμένες πτυχές του αντικειμένου απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις, ενώ παράλληλα προτείνονται άρθρα από άλλες κατηγορίες που έχουν συναφές περιεχόμενο.

  URL: http://lesswrong.com/

• devianART

  Μπορούν οι ψηφιακές δημιουργίες σε υπολογιστή να θεωρηθούν τέχνη; Οι σκληροπυρηνικοί της τέχνης μάλλον θα απαντούσαν αρνητικά. Αρκεί όμως μια ματιά σε ορισμένα έργα να μας αφήσει με το στόμα ανοιχτό. Καθώς οι υπολογιστές εξελίσσονται, τεχνικές που μέχρι πριν ορισμένα χρόνια θεωρούνταν από αδύνατες έως ημιτελής, όπως ο φωτορεαλισμός, σήμερα αποτελούν κοινό τόπο με αποτέλεσμα οι δημιουργίες μέσω υπολογιστή να μην έχουν τίποτα να ζηλέψουν από την κλασσική ζωγραφική. Το devianART αποτελεί τη μεγαλύτερη κοινότητα ψηφιακής τέχνης στο Διαδίκτυο, με περισσότερα από 22 εκατομμύρια μέλη, 45 εκατομμύρια επισκέπτες μηνιαίως και 100 εκατομμύρια έργα και με τα χρόνια έχει εξελιχθεί και περιλαμβάνει και παρεμφερείς τομείς όπως η ζωγραφική, η φωτογραφία, η λογοτεχνία κ.α.

  Ο δικτυακός τόπος έχει όλα τα χαρακτηριστικά κοινωνικής δικτύωσης με τα μέλη να μπορούν να ανεβάσουν δημιουργίες τους, να σχολιάσουν τις δημιουργίες τρίτων, να ψηφίσουν έργα που θεωρούν ενδιαφέροντα και να συζητήσουν στο forum ή σε chat. Τα έργα είναι ταξινομημένα σε 20 βασικές κατηγορίες με κάθε μία να έχει αρκετές υποκατηγορίες σε μια προσπάθεια να οργανωθεί ο απίστευτος πλούτος δημιουργιών που έχουν φιλοξενηθεί στο site στα δέκα χρόνια λειτουργίας του. Πολλά από τα έργα είναι διαθέσιμα προς αγορά σε διάφορες διαστάσεις.

  URL: http://www.deviantart.com/

• big think

  Το big think ιδρύθηκε το 2007 ως ένας δημόσιος χώρος διαλόγου μεταξύ κοινού και ορισμένων κορυφαίων διανοητών από διάφορους κλάδους των επιστημών και των γραμμάτων. Είναι γνωστό και ως “Youtube των ιδεών” κι αυτό γιατί τα βίντεο έχουν πρωτεύοντα ρόλο καθώς μέσω αυτών παρουσιάζονται απόψεις που αποτελούν εφαλτήριο για το δημόσιο διάλογο. Στους χρηματοδότες του site συμμετέχει ο Peter Thiel, ένας εκ των ιδρυτών της πολύ γνωστής υπηρεσίας διαδικτυακών πληρωμών PayPal κι από τους αρχικούς χρηματοδότες του Facebook.

  Η βασική λειτουργία του site είναι αρκετά απλή. Κάποιος διανοούμενος θέτει ένα θέμα μέσα από μια ολιγόλεπτη παρουσίαση που προβάλλεται με τη μορφή βίντεο και κειμένου. Στη συνέχεια το κοινό συμβάλει στο διάλογο καταθέτοντας απόψεις μέσω σχολίων ενώ παράλληλα τα μέλη του site αξιολογούν τις αντιπαραβαλλόμενες απόψεις μέσω ψήφων. Αν και η λειτουργικότητα θυμίζει αρκετά διάφορα blog, αυτό που ξεχωρίζει είναι αφενός η ποιότητα των σχολίων, αφετέρου το πλήθος των θεμάτων που συζητούνται και τα οποία αφορούν κατηγορίες όπως η τέχνες, το περιβάλλον, οι επιχειρήσεις, η πολιτική, η ιστορία, τα ΜΜΕ και το Διαδίκτυο, η επιστήμη και η τεχνολογία, η ιατρική κ.α.

  URL: http://bigthink.com

• Sputnik Observatory

  Το Sputnik Observatory είναι ένας εκπαιδευτικός μη-κερδοσκοπικός οργανισμός που ασχολείται με τη μελέτη της σύγχρονης κουλτούρας. Ο οργανισμός καταγράφει, αρχειοθετεί και διαδίδει ιδέες που διαμορφώνουν τη μοντέρνα σκέψη. Το site έχει δημιουργηθεί από τον Jonathan Harris, ο οποίος είναι ένας από τους πιο πετυχημένους web designers καθώς έχει κερδίσει για διάφορα έργα του τρία Webbys-τα σημαντικότερα διεθνή βραβεία για το Διαδίκτυο. Οι ιδέες που εξετάζονται προκύπτουν από ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων όπως η κβαντική φυσική, η νευροεπιστήμες, η βιολογία, η οικονομία, η αρχιτεκτονική, η ψηφιακή τέχνη, η μουσική κ.α. Οι συζητήσεις που γίνονται περιλαμβάνουν μερικούς από τους σημαντικότερους διανοητές της εποχής μας όπως μεταξύ άλλων οι Freeman Dyson, Will Wright, Lynn Margulis, Vint Cefg.

  Στο site φιλοξενούνται περισσότερες από πεντακόσιες συζητήσεις οι οποίες είναι διαθέσιμες δωρεάν υπό τη μορφή βίντεο και στις οποίες μπορούμε να περιηγηθούμε με κριτήρια όπως το αντικείμενο. Οι επισκέπτες του site μπορούν αφού φτιάξουν ένα προφίλ να σχολιάζουν τα βίντεο και να αποθηκεύουν τα αγαπημένα τους. Παρόλο που το site έχει εντυπωσιακό όγκο υλικού δεν έχει μεγάλη συμμετοχή από το κοινό και υποθέτουμε πως αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα βίντεο είναι πολύ μικρής διάρκειας.

  URL: http://sptnk.org/

• Overcoming bias

  Αν και δεν συνηθίζουμε να παρουσιάζουμε blog στα sites που προτείνουμε, θα κάνουμε μια εξαίρεση για το overcoming bias γιατί είναι κατά τη γνώμη μας ένα από τα καλύτερα δείγματα εξαιρετικής κριτικής σκέψης και γόνιμου διαλόγου. Αν και η έννοια των blog είναι άμεσα συνυφασμένη με το σχολιασμό τρίτων, σπάνια βλέπουμε τα σχόλια να συμβάλουν σε δημιουργικό διάλογο και γι αυτό θεωρούμε πως τις ελάχιστες φορές που συναντούμε κάτι αντίστοιχο αξίζει να το προωθούμε. Ιδρυτές του blog είναι οι Robin Hanson και Eliezer Yudkowsky, με τον δεύτερο να είναι ο ιδρυτής του lesswrong που έχουμε παρουσιάσει παλιότερα και το οποίο προέκυψε για να καλύψει την ανάγκη για συζητήσεις που έχουν μεγαλύτερη έμφαση σε λογικά θέματα.

  Η λειτουργικότητα του site είναι αρκετά απλή, σε κάθε κείμενο που αναρτά ο ιδρυτής υπάρχει σχολιασμός από την κοινότητα η οποία παράλληλα μπορεί να ψηφίζει τα άρθρα που θεωρεί πιο ενδιαφέροντα. Τα περισσότερα σχόλια είναι μικρά ενώ μια φορά το μήνα διοργανώνονται ανοιχτές συζητήσεις με ελεύθερη θεματολογία όπου τα μέλη μπορούν να διατυπώσουν μακροσκελείς απόψεις. Η κεντρική θεματολογία έχει μεγάλο εύρος, από θρησκεία και πολιτική μέχρι μελλοντολογία και οικονομία. Τέλος, υπάρχει ένα εξαιρετικό αρχείο με τα άρθρα ταξινομημένα ανά έτος, ψήφους και θέμα.

  URL: http://www.overcomingbias.com

• Intelligence Squared Debates

  Ζώντας σε μια χώρα όπου η έννοια του δημόσιου διαλόγου είναι σχεδόν ανύπαρκτη, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις βαφτίζουμε δημόσιο διάλογο διάφορους γελοίους που φωνάζουν ο ένας στον άλλο μπροστά από μια τηλεοπτική κάμερα, έχει σημασία να δούμε πως αυτό το μοντέλο έχει εφαρμοστεί σε πραγματικά ανεπτυγμένες κοινωνίες. To ΙQ2 είναι ένας οργανισμός που διοργανώνει δημόσιες συζητήσεις οι οποίες βασίζονται στο πρότυπο των Oxford-Style Debates. Η πρωτοβουλία έλαβε χώρα για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 2002 και από τότε έχει εξαπλωθεί σε διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων προς έκπληξη μας και η Αθήνα, ενώ στις συζητήσεις συμμετέχουν ορισμένοι από τους κορυφαίους διανοητές από τομείς όπως οι επιστήμες, η πολιτική, οι τέχνες, η δημοσιογραφία κ.α.

  Στο site μπορούμε να βρούμε ένα αρχείο με όλες τις συζητήσεις που έχουν διοργανωθεί στο παρελθόν. Για κάθε μία υπάρχουν βίντεο με τις θέσεις των συμμετεχόντων τα οποία συνήθως φιλοξενούνται σε ειδικό κανάλι στο Youtube. Στην αμερικάνικη εκδοχή της πρωτοβουλίας, υπάρχει πολύ πιο πλούσιο υλικό για κάθε συζήτηση όπου βλέπουμε βιογραφικά των συμμετεχόντων, άρθρα κι έρευνες για κάθε θέμα, φωτογραφίες από τις εκδηλώσεις, καθώς και τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών του κοινού το οποίο με αυτό τον τρόπο βγάζει και την τελική ετυμηγορία κάθε διλλήματος.

  URL: http://www.intelligencesquared.com/

• Future Timeline

  Πως θα είναι η ζωή στη Γη μετά από 100 χρόνια; Ή μετά από μια χιλιετία ή και περισσότερο; Πως θα εξελιχθεί το σύμπαν μετά από ένα εκατομμύριο χρόνια. Ποιες θα είναι οι τεχνολογικές εξελίξεις στις δεκαετίες ή τους αιώνες που έρχονται και ποιες οι κοινωνικές τους διαστάσεις; Απαντήσεις σε ερωτήματα όπως αυτά επιχειρεί να δώσει το Future Timeline το οποίο όπως υποδεικνύει και το όνομα του ασχολείται με την πρόβλεψη μελλοντικών εξελίξεων. Οι προβλέψεις βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και αναλύσεις που έχουν γίνει από την επιστημονική κοινότητα αλλά και προτάσεις διαφόρων ιδρυμάτων που αφορούν μελλοντικά σχέδια για την εξέλιξη διαφόρων πτυχών της ζωής όπως οι κτιριακές υποδομές, οι μεταφορές, η υγειονομική περίθαλψη κ.α.

  Μια διαφορά που έχει το συγκεκριμένο site σε σχέση με άλλα μελλοντολογία είναι πως το περιεχόμενο είναι κατηγοριοποιημένο και βάσει χρονολογιών εκτός από αντικείμενο. Για τον τρέχοντα 21ο αιώνα οι προβλέψεις μέχρι το 2039 είναι ανά έτος κι από εκεί και πέρα ανά δεκαετία, ενώ για τους επόμενους αιώνες είναι ανά πενήντα χρόνια. Σε πολλές από τις προβλέψεις υπάρχουν παραπομπές σε άρθρα όπου αναφέρονται λεπτομερώς στοιχεία για κάθε εκτίμηση ενώ υπάρχει κι ένα εξαιρετικό forum με χιλιάδες δημοσιεύσεις και αναλυτικές συζητήσεις για τα θέματα του site.

  URL: http://futuretimeline.net

• Ask Philosophers

  Θα μπορούσε σύμφωνα με τους νόμους της λογικής να υπάρξει ένας παντογνώστης και παντοδύναμος κι αν ναι σε ποιο βαθμό; Γιατί είναι ηθικά σωστό να τρώμε ζώα όπως βοοειδή ή χοιρινό αλλά όχι τα κατοικίδια μας; Γιατί υπήρξε σκλαβιά; Είναι η επιστήμη των υπολογιστών επιστήμη με την κλασσική έννοια; Αν υπάρχει Θεός τότε γιατί επιτρέπει να γεννιούνται άνθρωποι με ψυχικά ασταθείς; Τι σημαίνει πως ο Θεός υπερβαίνει το χρόνο; Ερωτήματα όπως αυτά αλλά και χιλιάδες άλλα προσπαθεί να απαντήσει η κοινότητα του AskPhilosophers. Σύμφωνα με το μανιφέστο του site, στην εποχή μας υπάρχει ένα παράδοξο σχετικά με τη φιλοσοφία-παρόλο που οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι διαρκώς με φιλοσοφικά διλήμματα, ελάχιστοι ασχολούνται σε βάθος με τη φιλοσοφία σε βάθος.

  Οποιοσδήποτε μπορεί να καταθέσει μια ερώτηση στο site, δεν χρειάζεται καν να γίνει μέλος. Υπάρχει μια φόρμα όπου μπορούμε να περιγράψουμε το ερώτημα μας όπως και μια λίστα με κάποιες οδηγίες για το πώς πρέπει να εκφραζόμαστε. Τα ερωτήματα απαντώνται από μια προκαθορισμένη ομάδα ειδικών συνεργατών όπου μπορούμε να δούμε ένα μίνι βιογραφικό του καθενός καθώς και ένα tag cloud με τα αντικείμενα των ερωτήσεων στις οποίες έχει δώσει απαντήσεις.

  URL: http://www.askphilosophers.org/

• artWEEN

  Το ArtWEEN είναι ένα κοινωνικό δίκτυο για την τέχνη που απευθύνεται εξίσου σε ιδιώτες και ιδρύματα. Κάθε μέλος μπορεί όπως είναι αναμενόμενο να δημιουργήσει προσωπικά δίκτυα με άλλα μέλη ή ομάδες μελών και να συνομιλήσει μαζί τους, ενώ με τη δημιουργία του προφίλ δηλώνουμε και ποιο είδος τέχνης είναι αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο, όπως σύγχρονη τέχνη, αναγέννηση, μοντέρνα, φωτογραφία, κ.ο.κ. Το site ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Οκτώβριο του 2008.

  Εκτός από καλλιτέχνες, στο site έχουν προφίλ γκαλερί οι οποίες μπορούν να αναρτούν πληροφορίες για εκθέσεις που φιλοξενούν ή έχουν φιλοξενήσει στο παρελθόν, πολιτιστικά ιδρύματα όπως μουσεία, σπουδαστές και απλοί ιδιώτες που ενδιαφέρονται για την τέχνη. Αν και ο εικαστικός σχεδιασμός δείχνει ερασιτεχνικός, το site έχει αρκετά μεγάλη κοινότητα που περιλαμβάνει περισσότερα από δέκα χιλιάδες άτομα και εβδομήντα χιλιάδες έργα, με νέα να προστίθενται διαρκώς. Υπάρχει επίσης μια ενότητα με αγγελίες όπου πωλούνται έργα, αναζητούνται συνεργασίες ή γίνονται ανταλλαγές.

  URL: http://www.artween.com