Όλο και πιο συχνά τον τελευταίο καιρό ακούω για φιλόδοξα πρότζεκτς από δημιουργικούς ανθρώπους που δεν τους πτοεί η οικονομική κρίση και η απαισιόδοξη περιρρέουσα ατμόσφαιρα και με πείσμα προσπαθούν να υλοποιήσουν τις ιδέες τους. Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο σκηνοθέτης Στάθης Αθανασίου, τον οποίο συνάντησα για να συζητήσουμε για τη νέα του ταινία, την Α.
Ο Στάθης Αθανασίου δεν ονειρευόταν από μικρός να ασχοληθεί με την τέχνη του κινηματογράφου. Ήρθε σε επαφή με την σκηνοθεσία κάπως τυχαία, αφού πρώτα ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική. Ο ίδιος γρήγορα συνειδητοποίησε ότι κατανοεί την κινηματογραφική γλώσσα και ότι τον ενδιαφέρει να επικοινωνήσει μέσω αυτής. Έχοντας ήδη εργαστεί στον χώρο της διαφήμισης και του θεάτρου, μεταπήδησε το 2011 από τον «ρομαντικό χώρο» των ταινιών μικρού μήκους στις προκλήσεις εκείνων του μεγάλου μήκους με το Dos. Μια ιστορία αγάπης απ΄ την ανάποδη. Με βραβεία από διεθνή φεστιβάλ στις αποσκευές του, είναι πλέον έτοιμος να ταξιδέψει για δεύτερη φορά με την Α.
Ο θεατής θα μπαίνει σε έναν ολόκληρο κόσμο εξερεύνησης του συγκεκριμένου θέματος ξεκινώντας από την ταινία, βλέποντας φωτογραφίες, video art, installations και συμμετέχοντας σε συζητήσεις που θα γίνονται με διάφορους εισηγητές
Ο ίδιος υπογράφει, μαζί με την σκηνοθεσία, και το σενάριο της ταινίας. «Το σενάριο της Α. ξεκίνησα να το δουλεύω όταν το Dos ήταν στα τελειώματά του. Κάπου στις αρχές του 2011. Μου ήρθε μια ιδέα με την οποία πάλευα και τσακωνόμουν πάρα πολύ καιρό. Είχα γράψει δεκαπέντε πράγματα και δεν μου άρεσε τίποτα. Τα πετούσα όλα. Εκνευριζόμουν γιατί ήξερα ότι κάτι υπάρχει εκεί, αλλά δεν μπορούσα να το βρω. Τέλος πάντων, κάποια στιγμή που είπα ότι το παρατάω οριστικά, η γυναίκα μου με πίεσε να μην σταματήσω -με έδειρε δηλαδή κανονικά- και το συνέχισα και την ευχαριστώ για αυτό. Γιατί από την στιγμή που έγινε το κλικ και από το πρώτο βήμα έρχονται και τα επόμενα, άρχισε να προχωράει και να εξελίσσεται».
Η Α είναι μια σύγχρονη ιστορία που είναι εμπνευσμένη από την Αντιγόνη και, με αφορμή τον γνωστό μύθο, επιδιώκει να αποκτήσει μια σύγχρονη φωνή που θα μιλήσει για ό,τι βιώνουμε όλοι σήμερα: τη βία, το άδικο, την συναισθηματική διαταραχή, τον φόβο. «Στην ιστορία πρωταγωνιστούν η Α και ο Φυγάς και ουσιαστικά η ταινία διαπραγματεύεται την σχέση αυτών των δύο ανθρώπων. Το τι συμβαίνει στον καθένα, πώς έχει γίνει ο καθένας στην ζωή του και πώς έρχονται οι δυο τους σε σύγκρουση καθορίζεται από το όλο πλαίσιο του κόσμου στον οποίο ζουν. Είναι σίγουρα μια πολιτική ταινία, αλλά είναι μια πολιτική ταινία όχι σαν τις ταινίες του Κεν Λόουτς που βλέπεις το πολιτικό πρόβλημα και είναι αυτό το θέμα της ταινίας. Το θέμα της Α είναι η σχέση δύο ανθρώπων, αλλά επειδή όλο το άλλο είναι τόσο έντονο βλέπουμε τον τρόπο με τον οποίο τους καθορίζει. Εδώ η πολιτική είναι στο φόντο».
Φαίνεται πως και σε αυτή την περίπτωση, όπως και με το Dos, υπάρχουν στοιχεία εμπνευσμένα από τις αρχαίες τραγωδίες. Πώς το εξηγεί ο ίδιος; «Μου συμβαίνει. Δεν σκέφτομαι να πάρω μια τραγωδία και να την διασκευάσω. Ουσιαστικά, από εκεί που ξεκινάνε όλα είναι ο μύθος. Η τραγωδία είναι μια ανάγνωσή του. Οι μύθοι έχουν κάτι πολύ βαθύ και δυνατό μέσα τους και γι’ αυτό τους συζητάμε ακόμα και σήμερα. Είναι κάτι που υπάρχει μέσα μας, στις ψυχές μας και δεν μπορούμε να το αποφύγουμε γιατί είναι σαν να υπάρχει στον προγραμματισμό μας, οπότε το βλέπουμε συνέχεια μπροστά μας. Οι συνδέσεις στις ταινίες έγιναν φυσικά. Στο Dos υπάρχουν στοιχεία του μύθου του Ιππόλυτου γιατί υπήρχαν και στην σχέση των πρωταγωνιστών. Έτσι και στην Α, η Αντιγόνη προέκυψε. Η αρχική έμπνευση δεν ήταν ο μύθος αυτός καθεαυτός, αλλά κάποια στοιχεία στην πορεία συνειδητοποίησα ότι δείχνουν την Αντιγόνη. Και μάλιστα όταν το συνειδητοποίησα αυτό σκέφτηκα να φύγω από εκεί, να το πάω κάπου αλλού. Αλλά είδα ότι ήταν αδύνατο. Και μάλιστα όχι μόνο ήταν αδύνατο, αλλά έπρεπε να πάω προς τα εκεί γιατί εκεί υπάρχει πλούσιο υλικό».
Η Α είναι ένα πρότζεκτ που προσεγγίζει με ένα διαφορετικό τρόπο την διαδικασία της χρηματοδότησης, της παραγωγής και της διανομής μιας ταινίας. Ένα μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού αναμένεται να συγκεντρωθεί μέσω της ιστοσελίδας indiegogo.com, μία ηλεκτρονική πλατφόρμα που προβάλλει διεθνή πρότζεκτ που αναζητούν χρηματοδότηση από το κοινό. Tο crowd funding ή αλλιώς «χρηματοδότηση από το πλήθος» είναι ένας νέος τρόπος χρηματοδότησης δημιουργικών ιδεών χάρη στην βοήθεια των χρηστών του διαδικτύου. «Το crowd funding είναι το σήμερα, δεν είναι το αύριο. Είναι αυτό που συμβαίνει τώρα, παρόλο που δεν είναι τόσο διαδεδομένο ακόμα στην Ελλάδα. Δεν έχει να κάνει μόνο με τις τέχνες. Έχει να κάνει με τα πάντα. Η ουσία του είναι ότι απευθύνομαι στον δέκτη απευθείας, χωρίς κανέναν ενδιάμεσο, και του λέω τι ακριβώς θέλω να κάνω ζητώντας την βοήθειά του και προσφέροντας κάποιο ανταλλακτικό δώρο. Αλλά, το πολύ σημαντικό είναι ότι σε βάζει στην διαδικασία ως δημιουργό, είτε κάνεις μια ταινία είτε καλλιεργείς ένα αγρόκτημα, να κινητοποιηθείς και να φτιάξεις μια σχέση με τον αποδέκτη αυτού που φτιάχνεις χωρίς μεσολαβητές». Η διαδικασία του crowd funding για την ταινία θα ξεκινήσει την 1η Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει 45 ημέρες.
Κατά την διάρκεια των γυρισμάτων, τα οποία είναι προγραμματισμένα να ξεκινήσουν τον Μάϊο, θα δοθεί επίσης η δυνατότητα σε σπουδαστές και νέους καλλιτέχνες να συμμετέχουν στην διαδικασία παραγωγής της ταινίας. «Το κάλεσμα είναι ακόμα ανοιχτό. Μάλιστα σε λίγο καιρό θα γίνει και κάπως πιο επίσημα με την ανακοίνωση συγκεκριμένων θέσεων για όποιον ενδιαφέρεται να συμμετέχει και να βοηθήσει στην ολοκλήρωση της ταινίας. Νομίζω ότι είναι μια πολύ ωραία ιδέα γιατί όταν ξεκινούσα εγώ, για παράδειγμα, δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα. Ήταν και διαφορετικά τα πράγματα, δεν βοηθούσε η τεχνολογία. Αλλά πλέον τώρα γίνεται. Και γίνεται για τους εξής λόγους: γιατί το επίπεδο των παιδιών που βγαίνουν από τις σχολές τώρα είναι πολύ υψηλότερο σε σχέση με το παρελθόν. Γίνονται πολύ ωραίες δουλειές και στη γραφιστική και στη φωτογραφία και σε άλλους χώρους. Αλλά, κυρίως, γιατί έχουμε την δυνατότητα χάρη στα μέσα που είναι διαθέσιμα σε όλους. Ό,τι χρησιμοποιώ εγώ, το χρησιμοποιεί και ο φοιτητής. Δεν υπάρχουν τεχνικοί περιορισμοί πλέον».
Με την ολοκλήρωση της ταινίας στα τέλη της χρονιάς που διανύουμε, η Α αναμένεται να ξεκινήσει το μοναδικό της ταξίδι με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο διανομής. Αρχικά, το πρόγραμμα περιλαμβάνει προβολές σε φεστιβάλ ανά τον κόσμο και παρουσιάσεις σε αρχαία θέατρα σε όλη την Μεσόγειο. Στη συνέχεια, η ταινία θα επισκεφθεί χώρους πολιτισμού και εναλλακτικούς χώρους, όπου θα υπάρχουν παράλληλες δράσεις δημιουργώντας μια ολόκληρη θεματική γύρω από τη λέξη «Αντιγόνη». «Ο θεατής θα μπαίνει σε έναν ολόκληρο κόσμο εξερεύνησης του συγκεκριμένου θέματος ξεκινώντας από την ταινία, βλέποντας φωτογραφίες, video art, installations και συμμετέχοντας σε συζητήσεις που θα γίνονται με διάφορους εισηγητές. Δεν πρόκειται για μια φιλολογική ή ιστορική αναζήτηση του τι είναι η Αντιγόνη, αλλά το τι θέλει να πει αυτός ο μύθος για αυτό που βιώνουμε σήμερα».
Η έναρξη της διαδικασίας του crowd funding θα σηματοδοτηθεί και με ένα πάρτυ που θα πραγματοποιηθεί στο The Hub στις 2 Φεβρουαρίου, όπου θα παρουσιαστεί επίσημα το πρότζεκτ της Α και το teaser της ταινίας. Οι συντελεστές της ταινίας θα είναι εκεί και θα χαρούν να γνωρίσουν όλους εκείνους που ενδιαφέρονται να μάθουν για τα σχέδια τους και να τους στηρίξουν σε αυτή την προσπάθεια. Εμείς, πάντως, τους βάλαμε Α!
Δείτε τον Στάθη Αθανασίου στους ''δράστες''